Τα μάρμαρα Νάξου είναι γνωστά απο την αρχαία Ελλάδα, αφού σε ό,τι αφορά το φυσικό της πλούτο, λόγω της μεγάλης ποικιλίας χρήσιμων ορυκτών που βρίσκονται στο υπέδαφός της, παρείχε από τους αρχαίους χρόνους την πολύτιμη πρώτη ύλη στους τοπικούς τεχνίτες και μαρμαροτεχνίτες για τη δημιουργία έργων.

Η Αρχαϊκή περίοδος αναδεικνύει τη Νάξο σε ένα από τα πιο φημισμένα και ακμαία κέντρα του Αιγαίου. Οι κούροι της Νάξου είναι οι αρχαιότεροι που έχουν βρεθεί στον ελλαδικό χώρο, ενώ το μάρμαρο της Νάξου που εμφανίζεται κυρίως στα πέντε βουνά κοντά στην περιοχή του Κυνίδαρου, ένα χωριό 400 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, και 15 χιλιόμετρα ανατολικά της πόλης της Νάξου), συναγωνιζόταν σε ποιότητα όλα τα γνωστά μάρμαρα της εποχής.

Χαρακτηριστικότερα παραδείγματα είναι η Σφίγγα των Ναξίων στους Δελφούς (περίπου 570 π.Χ.), η Οικία των Ναξίων στη Δήλο και οι δύο από τις πιο πρώιμες κόρες της Ακρόπολης (γύρω στο 550 π.Χ.) που έχουν κατασκευαστεί από ναξιακό μάρμαρο. Ένα άλλο ναξιακό αφιέρωμα στη Δήλο ήταν 16 λιοντάρια σε παράταξη κατά τα αιγυπτιακά πρότυπα (γύρω στο 600 π.Χ.).

Σήμερα τα βουνά που διαθέτουν το μάρμαρο Νάξου γύρω από την περιοχή του Κυνιδάρου είναι γνωστές ως: Σανιδάς (το παλαιότερο λατομείο, που βρίσκεται ακόμη σε λειτουργία),ο Ζας (δεν πρέπει να συγχέεται με το όρος Ζα), που στεγάζει τρία λατομεία, ο Μπολιμπάς (το μεγαλύτερο λατομείο, που είναι ορατό από τον δρόμο προς Κυνίδαρο ), τα Δύραχα και τα λατομεία Αμελαθίου και Σκαρέντζου (που είναι ανενεργά σήμερα). Είναι από τα ιστορικότερα μάρμαρα στον κόσμο δοκιμασμένο και σε μεγάλη ποικιλία.

Πηγή: www.adsolutions.kofa.gr